Schoolzwemmen

De Tweede Kamerleden Van Nispen (SP) en Mohandis (GL-PvdA) hebben een wetsvoorstel ingediend voor de herinvoering van het schoolzwemmen. Voor alle jongere lezers: vroeger kreeg je zwemles op school. Ondergetekende haalde zijn diploma’s A en B tijdens schooltijd. Ouders hoefden niet met ons heen en weer te rijden, de bus kwam ons halen en bracht ons weer terug naar school. Ik kan me zelfs niet herinneren dat enige ouder zich met dit hele proces bemoeide. Zelfs het diplomazwemmen hebben mijn ouders niet bijgewoond. Anderzijds wisten ouders niet beter en hadden geen idee dat ze op deze wijze comfortabel en gratis ontzorgd werden. U voelt hem al, ik ben een groot voorstander van dit wetsvoorstel.

In een onderzoeksrapport van het Mulierinstuut voor sociaal-wetenschappelijk sportonderzoek uit 2016 is geconcludeerd dat er veel voorstanders waren van de herinvoering van het schoolzwemmen met goede argumenten: beter gebruik zwembaden, bewegen, hoger aantal zwemvaardigen. Dat laatste blijkt echter niet uit het onderzoek, m.a.w. er zijn niet minder, zelfs meer, mensen met een zwemdiploma sinds de afschaffing in 1985. Die afschaffing was onderdeel van de wet op het basisonderwijs door het kabinet Lubbers van CDA en VVD. Het werd aan gemeenten overgelaten of ze dit wilde continueren. In de loop van de jaren daarna stopten veel gemeenten ermee, vooral uit financiële overwegingen.

Kennelijk hebben veel ouders zelf verantwoordelijkheid genomen en hebben hun kinderen privaat zwemonderwijs laten volgen, met alle tijdsinvestering en financiële gevolgen van dien. De laatste jaren gaat dit echter minder goed. Dat heeft te maken met de instroom vanuit diverse buitenlanden, waar een zwemdiploma niet tot de primaire levensbehoeften behoort. Aan hen hebben we dus het wetsvoorstel te danken.

Het heeft bijna 40 jaar geduurd om tot het inzicht te komen dat de afschaffing van het verplichte schoolzwemmen in 1985 een onzinnige maatregel was. Maar dit staat niet op zichzelf. Het was het begin van een nieuwe visie op de maatschappelijke ordening, het individualisme, de terugtrekkende overheid uit de persoonlijke omgeving van de burger. Dat laatste is de afgelopen jaren wel snel omgedraaid toen de overheid zag dat er massaal gefraudeerd werd met lucratieve regelingen, zie de Toeslagen. Ook dat is terug te voeren op domme politieke beslissingen uit het verleden. Met de herinvoering van het schoolzwemmen neem je wat financiële lasten bij ouders weg, kunnen we meteen alvast een deel van de toeslagen afschaffen.

Maar laten we het hierbij?
Gaan we bewegen en sporten weer subsidiëren? We hebben veel sportclubs laten verdwijnen door ze geld en accommodaties af te nemen. Hetzelfde geldt voor culturele instellingen en verenigingen. Voor elke dag die voorbij gaat voordat we dit terugdraaien moeten we ons diep schamen.

Voor mij blijkt uit de aandacht van een samenleving voor sport en cultuur de mate van beschaving en ontwikkeling. We zien het om ons heen, obesitas bij jongeren, gamen en ipad als dagelijkse hoofdactiviteit, drugsgebruik. En kom me niet aan met een financieel argument. In de eerste plaats is dit een kerntaak van de overheid, in de tweede plaats hebben we in coronatijd, gedurende de energiecrisis, in de vluchtelingencrisis en in de Oekraïnecrisis gezien dat we makkelijk miljarden kunnen uitgeven. Bezuinigen op sport en bewegen voor je eigen burgers en geld uitgeven aan duur gas uit Rusland zijn wat mij betreft totaal verkeerde keuzes.

Het zou goed zijn om eens gestructureerd te onderzoeken wat er is afgeschaft in de afgelopen 40 jaar waar we misschien toch wel spijt van hebben. Dagelijks schoolmelk, op woensdag chocomel bijvoorbeeld? De schooltandarts, we zien tegenwoordig dat mondzorg wordt gemeden vanwege de kosten. Logopedie vanuit de school, nadat spraakgebreken door de logopedist werden opgespoord. Gesubsidieerde muzieklessen; de bijdrage van ouders aan de muziekschool was te verwaarlozen. Huisarts op bezoek, in plaats van met zijn allen in de wachtkamer. De huisarts kon de thuissituatie daarbij ook observeren en die meenemen in zijn deskundig advies. De patiënt werd veel meer beoordeeld in zijn leefomgeving. Heel lage kosten voor basisvoorzieningen als openbaar vervoer, water, gas, elektriciteit, telefoon. Wat we ervoor teruggekregen hebben: AZC's, jeugdzorginstellingen, TBS-klinieken, verslavingszorg, allemaal gratis. Het zal wel met ouderdom te maken hebben dat ik met weemoed terugkijk.