Globalisatie, een zegen of een ramp?

In september 2001 vertrok ik samen met de andere net benoemde partners van Ernst & Young per boot naar Vlieland voor onze driedaagse introductie in de maatschap. Op de boot werden we verzocht onze persoonlijke missie te delen met de collega’s.

Ik wilde vooral aan de slag met mijn nieuwe team in een coachende rol om mijn mensen betere professionals te laten worden. Ik werd nog net niet weggehoond. Dat was zo nineties denken, beschimmeld brood dus. Nee, mijn collega’s gingen voor globalisatie, dat was de main opportunity.

Ze bedienden zich van zoveel Angelsaksische terminologie dat ik mij afvroeg of ik de enige Nederlander in het gezelschap was. Ik wist dus meteen dat ik in de internationaal georiënteerde omgeving van een big four was binnengekomen.

Op 8 september 2001 keerden we terug naar Harlingen en op de boot werd afgesproken om onze eerste gezamenlijke activiteit in New York te gaan organiseren. Toen niet wetende wat er drie dagen later zou gebeuren.

Ik mag ze nog steeds allemaal graag, die collega’s van toen. De meesten van hen hadden hun hele carrière doorgebracht binnen Ernst & Young. Met een aantal van hen onderhoud ik nog warme contacten. Ze waren natuurlijk grootgebracht in het internationale denken, zeker de collega’s in de Randstad.

In de jaren erna zag ik dat de periferie werd uitgekleed, dat er nog slechts werd geïnvesteerd in enkele grote kantoren in de grootste steden van Nederland. We waren aanvankelijk met 170 mensen in drie kantoren actief in Zuid-Limburg. Daar is weinig tot niets meer van over. Maar de inkomens van de partners zijn enorm gestegen.

Ik vertel dit tegen de achtergrond van een wereldwijde ontwikkeling van globalisatie, die niet nieuw is in de geschiedenis, maar die wel de afgelopen twee decennia een enorme vlucht heeft genomen. Welke krachten zitten hier nu achter? Wie heeft er baat (gehad) bij de globalisatie? Uiteraard in de eerste plaats het bedrijfsleven.

Het wegnemen van handelsbarrières en het vergroten van de markt heeft bedrijven veel profijt opgeleverd. Het is verkocht aan ons, arme burgers, dat het goed zou zijn voor de vrede in de wereld en onze persoonlijke welvaart. De welvaart van een klein deel van de Chinezen is inderdaad enorm toegenomen, de problemen met de armoede onder miljoenen Chinezen zijn niet opgelost. Dat geldt ook voor de Russen, voor de Indiërs, voor de Brazilianen. Oost-Europa heeft een mooie nieuwe infrastructuur gekregen.

De Amerikanen zijn altijd de winnaars, mits je welvaart in dollars uitdrukt. Ik bewonder hun gevoel voor marketing. Volgens mij leren ze dat op de basisschool eerder dan taal en rekenen. Ik denk ook dat de rapporten van de kinderen niet in cijfers, maar in dollars worden uitgebracht.

Jezus is out, Zuckerberg is in

De kapelaan was nog op bezoek, Thijs doet volgend jaar de communie. Ik vroeg hem of de kerken nu voller zijn, gelet op de pandemie. Nee, er worden ook niet meer kaarsen opgestoken. Zijn religie is wereldwijd verspreid, lang voordat de globalisatie van de 21e eeuw op gang kwam. Dat wordt in de geschiedenisboeken wel eens afgeschilderd als een ramp voor de wereld. Dat gebeurt vaak door dezelfde historici die de huidige globalisatie als een zegen zien. De ene beweging verdringt de andere. Jezus is out, Zuckerberg is in. Misschien vieren we wel de laatste keer Kerst dit jaar en gaan we op 14 mei een boom versieren, de geboortedag van Mark. Carnaval wordt voor de derde keer afgelast. Een sukkel in Breda, die zelfs burgemeester én katholiek is, wil het Carnaval naar de zomer verplaatsen, mijnheer Depla. Dat je dat op TV durft te vertellen zegt iets over ons verval. Het CDA en de ChristenUnie zijn aan de macht in ons land en ze effenen het pad voor Pfizer en drukken onze religie in de hoek.

De kapelaan heeft de pastoor geïnformeerd over ons gesprek. Hij belde mij om me uit te nodigen om eens te praten over de financiële nood van de kerk. Kapelaan en pastoor trekken met zijn tweeën nu de kar in 4 wijken van onze stad, een van de katholieke bolwerken van Nederland. Het zou toch goed zijn als de nieuwe Goden, die het spel van de globalisatie goed hebben gespeeld, eens zouden zien waar zij straks zullen eindigen. Maar ze hebben een goede smoes, de nachtmis gaat niet door.

Fijne Kerstdagen