Staat en bank vijanden van de ondernemer?

Dagelijks spreek ik met ondernemers. Onze hele business is gericht op ondernemers. We werken schouder aan schouder met de ondernemer. Niemand is ontsnapt aan de crisis. Het was een harde les en iedereen die er nog is mag zich gelukkig prijzen. Ik heb op deze plaats al gepleit voor een afrekening, maar plaats dat wel in de context van een juiste verdeling van aandacht. Ondernemers zijn aan te merken als een speciale diersoort. Soms zijn ze leeuwen, soms slangen, soms kameleons. Nu de markt aantrekt zijn ze met heel hun hart weer druk bezig om de opdrachten te pakken en weer winst te maken. Ze zijn in staat om de ellende van de afgelopen jaren weer snel achter zich te laten. Toch knap. Ik kijk daar met bewondering naar. Zij zijn onze echte leiders. Zij wijzen ons de weg.

De regelmatige lezer kent mijn kritische houding tegenover de instituten staat en bank. Je kunt er niet zonder, anders zou ik pleiten voor afschaffing. Maar het zijn de ondernemers die staat en bank hebben uitgevonden. En diezelfde ondernemers hebben voor zichzelf daarmee een enorme tegenkracht gecreëerd. Die tegengestelde krachten zijn goed voor het evenwicht en zorgen ervoor dat ondernemers niet maar ongebreideld op jacht naar winst kunnen gaan. Zij worden gedwongen om ook andere belangen mee te nemen. Dat mag ook worden verwacht van leiders, maar het is goed dat er controlerende en grenzen stellende organen zijn. De maatschappelijke uitdaging ligt in het evenwicht. Hoe houden we de krachten in balans? Ondanks mijn kritische houding vind ik wel dat we in Nederland hoog ontwikkeld zijn op dit gebied.

Wat ik vooral mis in dit spectrum is de ruimte voor het individu binnen staat en bank. Waarom hebben we zo weinig vertrouwen in de professionele houding van de mensen in het veld? Dat is het meest cruciale verschil tussen bedrijfsleven enerzijds en staat en bank anderzijds. Het meest illustratief is de aandacht van het hoogste orgaan van de staat, de Tweede Kamer. Ik ga vaak laat slapen en zap dan geregeld de vergaderzaal van de Tweede Kamer binnen. De daar gevoerde debatten worden namelijk live uitgezonden. Ze hebben dat die mensen zelf kennelijk niet verteld, want ze gedragen zich of ze thuis zijn. Er is iemand het woord aan het voeren en niemand luistert. Ze hebben wel wat beters te doen! Berichten sturen op hun smartphone. Dat zou ik nou eens live tonen. Maar het belangrijkste is de inhoud van de debatten. Dan weet je dat we klaar zijn met het regelen van de samenleving. De onzinnigheid van de aandacht voor het detail leert ons dat we eigenlijk niets meer te regelen hebben en toch 150 mensen aan het werk moeten houden. Bezuiniging nummer 1: sluit het Binnenhof. Het is toch eigenlijk vreemd dat we nooit een norm voor de omvang van de staat hebben bepaald. Waarom staat in de grondwet niet dat de kosten van de overheid nooit hoger mogen zijn dan bijvoorbeeld 5% van het BNP?

Afgelopen weken mocht ik weer getuige zijn van diverse botsingen tussen ondernemer en staat en tussen ondernemer en bank. Botsingen in het veld waarbij de professionals van de bank en de staat niet verder komen dan zich te verschuilen achter de regels. Die regels kennen ze zelf helemaal niet, maar iemand anders zei dat….. Geen enkele bankprofessional of ambtenaar kent alle regels, maar de ondernemer wordt wel geacht ze te kennen en nog uit te voeren ook. Regels die hij nooit bedacht zou hebben, waarvan de bedenkers echt niet weten hoe je ze moet uitvoeren, maar waar wel ambtenaren op gezet worden om te kijken of de ondernemer ze goed uitvoert.

Ik neem het hier op voor Fred Teeven die als Officier van Justitie achter de echte zware criminelen aanging en daar objectief gesproken maximaal resultaat behaalde. De advocaten van Cees H. noemen het vandaag nog een goede deal, maar de Tweede Kamer heeft weer een aanleiding gevonden om samen te komen en 14 jaar na dato de hele deal te ontrafelen. Zo ontneem je dus de professional in het veld de ruimte en raakt hij steeds verder gedemotiveerd. Vergelijk maar eens de uitval wegens psychische klachten bij de overheid en bank met die bij het bedrijfsleven.

Gedraag u professioneel en laat u niet kisten door ambtelijk gedrag.

Rob Kusters