Pensioen in eigen beheer voor DGA wordt gewijzigd!

Als u DGA bent hebt u de afgelopen jaren vaak over het thema pensioen moeten nadenken. Zelden werd u daar gelukkig van. De staatssecretaris van Financiën, de heer Wiebes, heeft afgelopen donderdag aan de eerste en tweede kamer een brief aangeboden waarin hij de oplossingsrichtingen aangeeft om de knelpunten voor DGA’s weg te nemen.

Welke zijn de knelpunten in het huidige systeem?

De DGA mag, indien hij minimaal 10% van de aandelen van de BV bezit en ook werkzaam is voor die BV in eigen beheer een pensioen opbouwen. Anders dan gewone werknemers hoeven er geen premies aan een pensioenfonds of een verzekeringsmaatschappij te worden afgedragen. Hij spaart dan binnen de eigen BV. Dat betekent dat de middelen die voor het pensioen zijn bedoeld werkzaam blijven in de onderneming.

De hoogte van de pensioenopbouw is heel vaak onderwerp van discussie geweest. Natuurlijk probeerden DGA’s zoveel mogelijk op te bouwen en probeerde de belastingdienst dat af te remmen. Dat heeft tot enorm veel jurisprudentie en wetgeving geleid. Daardoor werd het systeem zo complex dat alleen nog zeer gespecialiseerde bureaus deze problematiek konden begeleiden. Dat brengt hoge kosten met zich mee.

Een aantal malen is de Pensioenwet gewijzigd wat ook gevolgen had voor DGA’s. Pensioen is een maatschappelijk thema. Er wordt veel aan gesleuteld. Voor de DGA betekent elke wijziging van de Pensioenwet een aanpassing van de pensioenbrief. Weer hoge kosten omdat DGA’s dat niet zelf kunnen en dus dure adviseurs moeten inschakelen.

De nieuwe flex-BV vormt een volgend knelpunt. Er is een uitkeringstoets in de wet gekomen die moet worden toegepast bij dividenduitkeringen. Onder andere moet dan de pensioenvoorziening in de balans tegen commerciële waarde worden opgenomen. Dat beperkt de mogelijkheid tot dividenduitkering substantieel, omdat de commerciële waarde van de pensioenverplichting door de lage rentestand veel hoger is dan de fiscale. Dat was zeker frustrerend in 2014 toen er tijdelijk een korting van 3% werd gegeven op het belastingtarief op dividenduitkeringen.

Een laatste knelpunt is een richtlijn van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Die maakt richtlijnen voor de opstelling van jaarrekeningen. Vanaf 1 januari 2014 moeten de pensioenverplichtingen tegen commerciële waarde in de balans worden opgenomen. Dat betekent een forse extra pensioenlast in de jaarrekening 2014, terwijl er feitelijk niets gebeurt.

Veel DGA’s zijn om bovenstaande redenen inmiddels gestopt met het opbouwen van pensioen in eigen beheer. Het is de vraag of dat de bedoeling is van de ingrepen van alle regelgevende instanties. De staatssecretaris vindt kennelijk van niet en komt nu met alternatieven.

Wat wordt voorgesteld?

Er worden twee oplossingsrichtingen aan de kamers voorgelegd:

1. Oudedagsbestemmingsreserve (OBR) Er wordt gespaard in een fiscale reserve zonder dat er een juridisch afdwingbare toezegging is gedaan aan de DGA. Daarom hoeft er geen voorziening op de balans te worden opgenomen. In de wet zal een maximum percentage van het salaris worden opgenomen dat kan worden gehanteerd als jaarlijkse opbouw. In de jaarrekening wordt deze reserve niet opgenomen, maar er zal wel rekening moeten worden gehouden met een toekomstige verplichting. Daarover laat de staatssecretaris zich nog niet echt uit.

In de opbouwfase is er geen sprake van een juridisch afdwingbare verplichting, dus heeft de partner van de DGA ook geen aanspraken op pensioenrechten. Dat is wel het geval zodra het pensioen tot uitkering komt.

2. Oudedagssparen in eigen beheer Jaarlijks wordt een bedrag gespaard volgens een vast percentage van het salaris. De BV neemt voor dit bedrag een verplichting op in de balans. Dit is een juridisch afdwingbaar recht van de DGA. Deze verplichting wordt jaarlijks verhoogd met een voorgeschreven rentepercentage. De fiscale reserve en de reserve in de jaarrekening zijn gelijk. Dividenduitkeringen worden niet in de weg gestaan door correcties bij een uitkeringstoets.
   Omdat het geen pensioen is in de zin van de Pensioenwet is er geen recht van de partner bij echtscheiding.

Overgangsrecht

Zowel ten aanzien van de OBR als van oudedagssparen is het de bedoeling dat de huidige pensioenvoorziening kan worden omgezet in het nieuwe systeem. Er kan ook worden gestopt met het huidige systeem onder bevriezing van de opgebouwde aanspraken, terwijl daarnaast met het nieuwe systeem wordt begonnen.

Wat nu?

De staatssecretaris heeft een voorkeur voor oudedagssparen. Wij ook. Het is nu aan de kamers. Beoogde ingangsdatum is 1 januari 2016. Dat lijkt ambitieus. We zullen het voor u volgen. In ieder geval zullen alle DGA’s binnenkort opnieuw moeten beslissen over hun pensioen in eigen beheer.