Fiscale aandachtspunten bij werknemersparticipaties

Enige maanden geleden schreef Rob in zijn column over werknemersparticipaties en hoe deze zouden kunnen bijdragen aan het personeelstekort. Wij zijn van mening dat het betrekken en belonen van belangrijke medewerkers bijdraagt aan het succes en de groei van een onderneming. Daarom vandaag een kleine verdieping in enkele belangrijk fiscale aandachtspunten bij werknemersparticipaties.

Loon uit dienstbetrekking
Allereerst kan er bij werknemersparticipatie sprake zijn van belast loon uit dienstbetrekking. Dit is bijvoorbeeld het geval als de werknemer de aandelen tegen een lagere koopsom kan kopen dan de werkelijke waarde in het economisch verkeer. Het verschil wordt dan aangemerkt als een voordeel voor de werknemer en wordt op het moment van het verkrijgen van de aandelen belast met loonheffing. De werkgever moet de loonheffing over het voordeel afdragen. De afgedragen loonheffing kan deze dan op zijn beurt verhalen op de werknemer (deze heeft immers het voordeel genoten) of bruteren, waardoor deze last bij de werkgever komt te liggen.

Financiering van werknemersparticipatie
Wat we vaak zien in de praktijk is dat de werkgever een rol vervult bij het financieren van de verkrijging van de aandelen door de werknemer. In dan geval is het belangrijk dat er over deze lening een zakelijke rente wordt berekend. Gebeurt dit niet, dan kan de inspecteur ook hier een loonvoordeel belasten.

Lucratief belang
Een participatieregeling kan ook gekwalificeerd worden als een lucratief belang. Er is sprake van een lucratief belang als de voordelen voor de werknemer niet in verhouding staan tot de omvang van de investering en het daarmee gelopen risico. Het gevolg is dat een lucratief belang wordt belast met inkomstenbelasting in box 1 tegen het progressieve tarief van maximaal 49,50% (2023). Een (te) lage rente op de lening in combinatie met geen of relatief beperkte inbreng van eigen vermogen door de werknemer, kan leiden tot het standpunt dat sprake is van lucratief belang.

Aftrekbeperking vennootschapsbelasting
Op grond van de wet vennootschapsbelasting zijn de kosten die samenhangen met de verstrekking van aandelen aan werknemers niet aftrekbaar. Hieronder vallen bijvoorbeeld de loonkosten wanneer de aandelen gratis worden verstrekt of tegen een koopsom lager dan de waarde in het economische verkeer. Als alternatief voor het gratis verstrekken van de aandelen wordt in sommige gevallen aan de werknemer een bonus toegekend waarmee de werknemer de aandelen verwerft. Ook worden soms bestaande bonusregelingen gebruikt zodat medewerkers aandelen kunnen kopen. Afhankelijk van de participatievoorwaarden vallen deze bonussen soms ook onder de aftrekbeperking

Rol Belastingdienst
In de praktijk wordt een werknemersparticipatieplan vaak afgestemd met de Belastingdienst. Afstemmingstrajecten met de Belastingdienst over de waardering en over de vraag of er al dan niet sprake is van loon uit dienstbetrekking, lucratief belang en/of niet aftrekbare kosten, kunnen complex zijn. De Belastingdienst heeft tegenwoordig veel kennis over bedrijfswaarderingen en hanteert hierbij interne richtlijnen.

Overweegt u uw werknemers te laten participeren in uw onderneming en wilt u weten hoe u dit het beste kan vormgeven? Neem dan eens contact met ons op, wij staan u graag bij met onze ervaren en deskundige consultants.