Aswoensdag

Column door Rob Kusters.

De weersomstandigheden kunnen bepalend zijn voor het succes van carnaval. Misschien daarom waren het wel drie zulke fijne dagen. Als je in Maastricht woont, is het geen vraag meer waar je carnaval viert. Wat een geweldige sfeer in die stad, jong en oud doet mee. Huilende mensen op dinsdagavond om middernacht als het Mooswief naar beneden wordt gehaald om het einde van de carnaval te markeren.

De vastentijd is vandaag begonnen, op Aswoensdag. Goede katholieken gaan vandaag naar de kerk om het askruisje te halen. De as is het overblijfsel van de verbrande palmtakken van Palmpasen vorig jaar. In de katholieke kerk gebruikt de priester die om er een kruisje mee op je voorhoofd te tekenen. “Memento, homo, quod pulvis es, et in pulverem reverteris”. Gedenk, mens, dat je stof bent en tot stof zult wederkeren. Ook al was je gisteravond nog prins carnaval, vandaag ben je weer een simpel mens, die net als alle andere mensen sterfelijk is.

De vastenperiode duurt van Aswoensdag tot Stille zaterdag, de zaterdag voor Pasen. Als je de zondagen niet meerekent zijn dat 40 dagen, de tijd die Jezus doorbracht in de woestijn. Een tijd van bezinning en van het opleggen van beperkingen aan jezelf. Dat voornemen was er bij mij vanochtend, toen de dag aanbrak. In huis spraken we dat naar elkaar toe uit, dat het toch goed is om een periode van soberheid te hebben. Elk jaar zeg ik dat, maar als ik met Pasen evalueer, weet ik nu al dat er niet veel van terecht is gekomen. Waarom willen we graag sober zijn? En waarom lukt het ons niet?

De discipline die mensen hebben om voornemens om te zetten in daden is zeer verschillend. Het zal voor een belangrijk deel karakter zijn, maar ik geloof er sterk in dat de opvoeding hierin een rol speelt. Ik las nog dit weekend dat mensen die in een kamer zitten met een productieve collega zelf ook productiever zijn. Is dat dan zo belangrijk? Nee, het is geen voorwaarde voor levensgeluk, maar het draagt wel heel erg bij. Je hoort nu deelnemers aan de Olympische Spelen zeggen, als ze hun doelstelling niet konden waarmaken, dat ze er alles aan gedaan hebben. Dat is vandaag de dag een belangrijke verantwoording: ik heb er alles aan gedaan. Maar waarom moeten wij dat weten? Er is een kennelijke behoefte om verantwoording af te leggen.

Gek is dat toch, de mens in onze wereld is immers vrij gemaakt. Een belangrijk onderdeel van vrij zijn, is dat je je eigen keuzes mag maken en dat je niet hoeft te voldoen aan de eisen die anderen aan je stellen, als je dat niet wil. Toch raken geregeld mensen in een burn-out. Wat speelt er zich dan toch in hun hoofd af? Zijn er dan toch eisen die ze voelen, maar die niet zo expliciet worden geuit? Verwachtingen van anderen, die ze voor zichzelf definiëren en dan de lat te hoog leggen?

We blijven maar volharden in het streven naar vrijheid van het individu. De gevolgen daarvan zijn op straat zichtbaar. Was je vroeger een outlaw als je getatoeëerd en onverzorgd over straat liep, nu ben je mainstream. Veel mensen kunnen niet voor zichzelf zorgen, missen de eigen discipline en zoeken naar leiding. Met het verdwijnen van de sociale structuren is er veel druk komen te liggen bij de organisatie waar ze werken. Deze druk is te hoog geworden. Er wordt veel te veel verwacht van werkgevers, die de verantwoordelijkheden niet aan kunnen. De overheid heeft het tijdig zien aankomen en zichzelf terug getrokken. Nu er weer veel behoefte is aan arbeidskrachten zal de druk binnen organisaties alleen maar toenemen, omdat er weinig selectiemogelijkheden zijn. Binnen de kortste keren zitten we dan weer in een crisis. Misschien is dat wel wat de beurskoersen ons de afgelopen dagen aankondigen.

Laten we vooral soberheid betrachten in de komende periode tot Pasen en ons van tijd tot tijd eens bezinnen. Goed voor elk mens.