De kern van de Wet DBA en het Deliveroo-arrest: Wat moet je weten?

Al eerder kwam het bekende Deliveroo-arrest in het nieuws in het kader van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). Met de aankondiging vanuit onze beleidsmakers dat er vanaf 2025 strikter wordt gehandhaafd op eventueel verkapte arbeidsrelaties gaan we in dit artikel dieper in op de impact van dit arrest en wat dit betekent voor ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (mkb) en hoe zij zich kunnen voorbereiden op de aangekondigde aanscherping vanaf 2025.

De casus Deliveroo
Deliveroo nam maaltijdbezorgers aan op zzp-basis. De vraag die de rechter moest beantwoorden, was of deze bezorgers als zelfstandigen konden worden gezien, of dat er sprake was van een dienstverband. De Hoge Raad oordeelde dat deze bezorgers als werknemers moesten worden beschouwd, ondanks de zelfstandige overeenkomst die zij hadden getekend. De gezagsverhouding tussen werkgever en werknemer stond centraal in dit oordeel. Hoewel velen verwachtten dat dit arrest verduidelijking zou brengen over de gezagsverhouding, bleef die expliciete uitleg uit. Wel heeft de Hoge Raad 10 criteria vastgesteld waarmee bepaald kan worden of er sprake is van een arbeidsovereenkomst.

De 10 criteria

De Hoge Raad definieerde de volgende criteria om te beoordelen of een arbeidsrelatie als arbeidsovereenkomst kan worden gezien:

1. De aard en duur van de werkzaamheden
   Hoe structureel en langdurig zijn de werkzaamheden?

2. De manier waarop de werkzaamheden en werktijden worden bepaald
   Wie bepaalt het werk en de werktijden, de opdrachtgever of de opdrachtnemer?

3. Inbedding in de organisatie
   Hoe geïntegreerd is de opdrachtnemer in de bedrijfsvoering van de opdrachtgever?

4. Verplichting tot persoonlijke uitvoering
   Is de opdrachtnemer verplicht het werk zelf uit te voeren?

5. Totstandkoming van de contractuele verhouding
   Hoe is de contractuele verhouding tussen de partijen tot stand gekomen?

6. Beloning en wijze van uitkering
   Hoe wordt de beloning vastgesteld en uitbetaald?

7. Hoogte van de beloning
   Staat de beloning in verhouding tot de geleverde prestaties?

8. Ondernemersrisico
   Draagt de opdrachtnemer ondernemersrisico, zoals commerciële risico's?

9. Gedrag in economisch verkeer
   Gedraagt de opdrachtnemer zich als ondernemer, bijvoorbeeld door acquisitie of eerdere beoordeling als ondernemer door de Belastingdienst?

10. Betekenis van het contractuele beding
    Hoe belangrijk is het contract voor de opdrachtnemer?

Deze criteria dienen als leidraad, maar het is altijd een afweging van de rechter. Geen enkel criterium is doorslaggevend; het gaat om het totaalbeeld.

De Belastingdienst en de Wet DBA
De Belastingdienst gebruikt deze criteria om de Wet DBA in de praktijk te brengen. Het is belangrijk te beseffen dat de beoordeling altijd afhankelijk is van de specifieke omstandigheden van het geval. Het is daarom verstandig om bij twijfel een adviseur te raadplegen om te voorkomen dat je achteraf geconfronteerd wordt met onverwachte lasten, zoals naheffingen voor loonbelasting.

Wat betekent dit voor jouw onderneming?
Als mkb-ondernemer is het belangrijk om deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten te houden. Werk je met zzp’ers? Evalueer dan goed of de arbeidsrelatie voldoet aan de criteria zoals die zijn opgesteld door de Hoge Raad. Twijfel je of er sprake is van een arbeidsovereenkomst, laat dit dan tijdig toetsen om verrassingen te voorkomen. De Belastingdienst heeft tijdens recente rondetafelgesprekken benadrukt dat deze criteria als handvatten dienen voor de praktijk. De commissie heeft het onderwerp op 12 september opnieuw besproken, wat aantoont hoe actueel en relevant dit thema is.