Vertrouwen als succesfactor

Stress is een van de grootste onderliggende oorzaken voor ziekte. Natuurlijk, we weten allemaal dat een beetje stress en een beetje adrenaline ons “op scherp zet” en kortdurende topprestaties kan veroorzaken. Maar we zijn er niet op gemaakt om langdurig veel stress en spanning te moeten dragen.

In 2019, toen was er nog geen invloed van Corona op de verzuimcijfers, verzuimde bijna 47% van alle Nederlandse werknemers minimaal 1 dag, vaak meer.

Gemiddeld werd in 2019 4,5% van de te werken dagen verzuimd door ziekte. Dus niet gewerkt en toch betaald.

De geschatte kosten van de verplichte doorbetaling van loon aan werknemers die verzuimen, bedragen in Nederland jaarlijks rond de € 13,3 miljard. Hiervan komt € 6,1 miljard door werk gerelateerd verzuim. Een beetje googelen leert ons dat maar liefst 21% van het totale ziekteverzuim gerelateerd is aan stress. Stress kost ons in Nederland dus bijna € 2,8 miljard per jaar! En dan hebben we het alleen over het doorbetaalde loon, niet over de gevolg-kosten van b.v. de fouten die door gestreste collega’s gemaakt worden.

Het belang van een goede, spannings-arme werkomgeving is hiermee aangetoond. Een gezonde, spanningsarme werkomgeving leidt minder tot ziekteverzuim en dat voorkomt productiviteitsverlies en spaart kosten.

Maar er is meer: Weinig stress verhoogt de productiviteit van een bedrijf. Dat leidt ons meteen naar de vraag: “Hoe reduceer ik de stress in mijn organisatie?”

Nee, niet door “rustig aan te doen”. Dit misverstand moet meteen uit de wereld: Stress krijg je niet van hard werken. Sterker nog: hard werken kan veel voldoening opleveren, zeker als jij je werk leuk en uitdagend vindt en de omstandigheden waarin je werkt goed zijn.

Over die goede arbeidsomstandigheden wil ik graag één punt specifiek belichten dat zowel het stress-gerelateerde verzuim vermindert, als ook de aantrekkelijkheid van een organisatie als werkgever verhoogt én ook nog eens de productiviteit verhoogt: vertrouwen.

Verschillende onderzoeken tonen aan dat in organisaties waar managers en medewerkers elkaar vertrouwen, de productiviteit aanzienlijk hoger ligt dan in organisaties waar dat niet zo is. Belangrijk is om te begrijpen dat “vertrouwen”, niet hetzelfde is als “afwezigheid van wantrouwen”! Vertrouwen moet waarneembaar zijn in actie. Wanneer er structureel een open dialoog tussen medewerkers en managers gevoerd wordt, wordt er gewerkt aan echt vertrouwen en zal een organisatie kunnen excelleren.

Deels ligt dat, zoals zojuist beschreven, aan het feit dat er weinig tot geen productiviteit verloren gaat door stress en hoog ziekteverzuim. Voor het overige deel ligt het daaraan dat medewerkers in een vertrouwensvolle werkomgeving meer werkplezier ervaren, meer inzet en betrokkenheid tonen en graag “dat stapje extra zetten”. Bovendien willen ze niet weg (ook al zouden ze dat kunnen) en zullen ze hun bedrijf aanbevelen aan potentiële klanten en collega’s.

Deze opsomming is nog verre van volledig, maar ik moet gaan afronden. Daarom tot slot nog één pleidooi voor vertrouwen: Dr. André de Waal MBA, heeft in zijn studies naar High Performance Organisaties wetenschappelijk aangetoond dat structureel succesvolle organisaties 5 kenmerken vertonen. Een van die kenmerken is een vertrouwensvolle en actiegerichte dialoog tussen managers en medewerkers. Over de overige 4 kenmerken van een High Performance Organisatie schrijf ik een volgende keer graag meer.

Wanneer jij je nu afvraagt in hoeverre jouw organisatie overeenkomsten vertoont met een High Performance Organisatie, stel jezelf dan eens de volgende vragen:

• Hoe betrek jij je medewerkers bij het aanpassen van belangrijke processen?
• Hoe vaak heb jij een echte dialoog waarin niet alleen over en weer open wordt gesproken, maar ook goed naar elkaar geluisterd wordt en geprobeerd wordt elkaar te begrijpen?
• Hoe erg is het bij jullie om een fout te maken en hoe leren jullie van jullie fouten?
• Hopelijk kietelt deze Tripost een beetje en is jouw nieuwsgierigheid gewekt.

Laat ons gerust weten wanneer je onder het genot van een kop koffie wilt onderzoeken hoe het ziekteverzuim in jouw organisatie omlaag kan en/of de productiviteit omhoog. Zoals gezegd: Vertrouwen is belangrijk, maar er is nog meer …