Iedereen kan fouten maken, ook de fiscus

U droomt er waarschijnlijk wel eens van: u heeft uw aangiftebiljet ‘naar eer en geweten en zonder voorbehoud’ ingevuld en zult een aardig bedrag aan belasting terugbetaald krijgen.

Maar in plaats van de verwachte 1.000 euro teruggave, krijgt u 100.000 euro op uw bankrekening overgemaakt. U houdt het bedrag (en uw mond) en parkeert het op uw internetspaarrekening. Vangt u toch snel een mooie rente. Maar wat als de belastingdienst wakker wordt: moet u het teveel ontvangen bedrag nu wel of niet terugbetalen? Of anders gezegd: mag en kan de belastingdienst het teveel terugbetaalde navorderen? Over dit soort vergissingen van de belastingdienst zijn vele procedures gevoerd. Bij een zogenaamd ‘nieuw feit’ heeft de belastingdienst de mogelijkheid om na te vorderen. Er moet dan wel binnen vijf jaar (en bij buitenlands inkomen twaalf jaar) nagevorderd worden. Er is sprake van een ‘nieuw feit’ als de inspecteur bij het vaststellen van de oorspronkelijke aanslag het feit niet kende en redelijkerwijs ook niet hoefde te kennen.

Zwarte inkomsten

Het meest sprekende voorbeeld is dat u zwarte inkomsten heeft genoten waar de belastingdienst pas op een later tijdstip achter komt. Gaat het echter om een feit dat de inspecteur ten tijde van het opleggen van de aanslag bekend was, of had moeten zijn, maar waar hij niets mee heeft gedaan, dan kan niet nagevorderd worden. Dan is er sprake van een zogenaamd ambtelijk verzuim. Navordering is weer wel mogelijk als het om een schrijf- of tikfout of een daarmee gelijk te stellen vergissing van de belastingdienst gaat. Dan geldt wel dat de belastingplichtige onmiddellijk begrijpt dat het om zo’n fout gaat. Het zal dus duidelijk zijn dat de vreugde van de in de inleiding genoemde belastingplichtige maar van korte duur zal zijn.

Automatiseringsgraad

Ondanks de hoge automatiseringsgraad bij de belastingdienst, blijft het soms toch nog mensenwerk. En bij dit handmatig handelen, wil het wel eens (goed) misgaan. Zo diende een belastingplichtige te goeder trouw een correct opgestelde aangifte in. Een ambtenaar die eigenlijk niet goed wist hoe een bepaalde verliespost in de aangifte verrekend moest worden (hij vond de werkinstructie ook niet duidelijk) gaf daar een eigen interpretatie aan. En u voelt het al aankomen: de verwerking was in het voordeel van de belastingplichtige. De inspecteur probeerde de fout met een navorderingsaanslag te herstellen maar werd door de rechter op zijn vingers getikt: als de belastingdienst kiest voor het werken met de computer en/of mindergeschoold personeel, dan komen fouten voor rekening van de belastingdienst. Een ambtelijk verzuim dus, en dat kan niet worden hersteld met een navordering.

Bron: NUzakelijk. Auteur: Arjan Thomassen