Belastingdienst mag automatische kentekenplaatherkenning niet gebruiken bij controle privégebruik auto

Jarenlang zijn er procedures gevoerd over het gebruik van gegevens, die verworven zijn via automatische kentekenplaatherkenning (ANPR-gegevens), door de Belastingdienst. Afgelopen maand heeft de Hoge Raad het cassatieberoep in deze zaak gegrond verklaard. Dit komt doordat de Hoge Raad oordeelt dat een wettelijke grondslag voor het gebruik van ANPR-gegevens door de Belastingdienst ontbreekt.

De Belastingdienst maakt met behulp van ANPR technologie op grote schaal foto’s langs de Nederlandse snelwegen. Deze foto’s van miljoenen Nederlanders worden systematisch opgeslagen. De Belastingdienst gebruikt de foto’s bijvoorbeeld voor de controle van rittenregistraties, waaruit zou moeten blijken dat de kentekenhouder minder dan 500 kilometer privé heeft gereden. De betreffende camerabeelden geven echter een gedetailleerd inzicht in het verplaatsingsgedrag van automobilisten.

Een belanghebbende zag zich met deze foto’s geconfronteerd in een discussie over de juistheid van zijn rittenadministratie en spande hierover een procedure aan. In de cassatieprocedure stond de vraag centraal of deze wijze van gegevensverwerking wel voldoet aan de eisen die daaraan op grond van de Europese jurisprudentie worden gesteld. Er zou namelijk inbreuk worden gemaakt op het recht op privacy, zoals bedoeld in artikel 8 EVRM.

De Hoge Raad bevestigde afgelopen maand dat de Belastingdienst met het verzamelen en verwerken van de ANPR-gegevens inbreuk maakt op de privacy. Zoals de Hoge Raad zelf aangaf in het persbericht naar aanleiding van het oordeel gaat het niet “om één of enkele waarnemingen in de openbare ruimte, maar om het systematisch verzamelen, vastleggen, bewerken en jarenlang bewaren van gegevens over de bewegingen van voertuigen op diverse plaatsen in Nederland.” Het privéleven van de betrokkenen wordt hierdoor geraakt. Een voldoende precieze wettelijke grondslag, die op grond van artikel 8 EVRM is vereist, ontbreekt.

Naar aanleiding van het oordeel van de Hoge Raad, mogen aan de belastingplichtigen opgelegde naheffingsaanslagen loonheffingen dus niet worden gebaseerd op de ANPR-gegevens.

Bron: ECLI:NL:HR:2017:288 (Hoge Raad February 24, 2017).